Koniugacja pierwsza i druga - Język łaciński - Gramatyka
Koniugacja pierwsza i druga
W słownikach języka łacińskiego czasowniki podawane są w pierwszej osobie liczby pojedynczej, np. taceo (milczę), interrogo (pytam) itd. Na drugim miejscu podaje się zwykle bezokolicznik, np. tacēre (milczeć), interrogāre (pytać).
Podobnie jak w języku polskim, w odmianie czasowników łacińskich nie jest konieczne użycie zaimków osobowych, ponieważ informacja o osobie zawarta jest w końcówce:
Koniugacja I cogit-o myślę cogita-s myślisz cogita-t myśli cogitā-mus myślimy cogitā-tis myślicie cogitā-nt myślą
Czasowniki, których temat kończy się na samogłoskę -a, zalicza się do koniugacji pierwszej, zaś te, których tematy kończą się na -e, zalicza się do koniugacji drugiej. Końcówki osobowe w obu tych grupach czasowników są takie same.
Uwaga! W pierwszej osobie liczby pojedynczej czasowniki pierwszej koniugacji gubią a tematyczne. Mimo że tematem czasownika spectāre jest specta-, pierwsza osoba brzmi specto (nie spectao!). Czysty temat czasownika bez jakiejkolwiek końcówki daje tryb rozkazujący, np. tace (milcz), cogita (myśl).